Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού: Ενθαρρύνουμε τον θηλασμό. Κάνουμε τη διαφορά για τους εργαζόμενους γονείς

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος η πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου είναι αφιερωμένη στον μητρικό θηλασμό! Η Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού (ΠΕΜΘ) – World Breastfeeding Week (WBW) έχει καθιερωθεί από την Παγκόσμια Συμμαχία Δράσης για τον Μητρικό Θηλασμό (World Alliance for Breastfeeding Action – WABA). Η εν λόγω δράση υποστηρίζεται από τη UNICEF, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ – WHO), τη Διεθνή Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και Υπουργεία Υγείας σε πολλές χώρες. Αποτελεί μια εκστρατεία η οποία αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και των επαγγελματιών υγείας σε θέματα που σχετίζονται με τον μητρικό θηλασμό και την προαγωγή του στοχεύοντας στην επίτευξη του στόχου που έχει θέσει ο ΠΟΥ για αποκλειστικό μητρικό θηλασμό στο 50% των βρεφών έως το 2025 .

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού για το 2023 επικεντρώνεται στο θέμα της προαγωγής του μητρικού θηλασμού σε συνδυασμό με την εργασία, με στόχο την ενίσχυση των δικαιωμάτων των θηλαζουσών μητέρων. Οι μητέρες δεν πρέπει να καλούνται να επιλέξουν μεταξύ εργασίας και θηλασμού. Όλες οι εργαζόμενες μητέρες χρειάζονται επαρκή άδεια μητρότητας προκειμένου να θηλάσουν. Με την επιστροφή στην εργασία τους θα πρέπει να έχουν την δυνατότητα να έχουν κατάλληλα διαλείμματα καθώς και κατάλληλο χώρο προκειμένου να θηλάσουν το μωρό τους ή να αντλήσουν και να αποθηκεύσουν το μητρικό γάλα, εφόσον το επιθυμούν. Ταυτόχρονα, τονίζεται η ανάγκη ενημέρωσης και υποστήριξης και των συζύγων, καθώς και οι δύο γονείς δρουν υποστηρικτικά στον μητρικό θηλασμό. Η δυνατότητα χρήσης άδειας πατρότητας επιτρέπει και στον πατέρα να παρέχει υποστήριξη στη μητέρα που επιλέγει να θηλάσει. Ένα υποστηρικτικό εργασιακό περιβάλλον παρέχει διευκολύνσεις και στους δύο γονείς ώστε να επιτευχθεί ο μητρικός θηλασμός και να ενισχυθεί η υγεία του παιδιού. Μια αλυσίδα υποστήριξης του μητρικού θηλασμού που περιλαμβάνει τον τομέα της υγείας, της εργασίας και της κοινωνίας είναι απαραίτητη για την βελτίωση των ποσοστών μητρικού θηλασμού και της υγείας των παιδιών.

Ο Οργανισμός Διασφάλισης Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ) υπογραμμίζει την σημασία της δημιουργίας ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τις μητέρες που θηλάζουν και στηρίζει την ανάπτυξη μιας αλυσίδας υποστήριξης για τους εργαζόμενους γονείς που περιλαμβάνει τον τομέα της υγείας, της εργασίας και της κοινωνίας.

Το μητρικό γάλα, εξαιτίας των βιοδραστικών παραγόντων που περιέχει (λευκά αιμοσφαίρια, αντισώματα, αντιφλεγμονώδεις παράγοντες), αποτελεί έναν φυσικό «φραγμό» έναντι των λοιμώξεων ενώ παρέχει προστασία ενάντια στην ανάπτυξη αλλεργικών αντιδράσεων. Ο μητρικός θηλασμός έχει συσχετισθεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης αιφνιδίου θανάτου, παχυσαρκίας, σακχαρώδους διαβήτη τύπου Ι και ΙΙ, λεμφώματος στην παιδική ηλικία και στεφανιαίας νόσου, ενώ μελέτες τον έχουν συσχετίσει με αυξημένο δείκτη νοημοσύνης στο παιδί.

Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί μια διαδικασία που λειτουργεί προστατευτικά και για την υγεία της γυναίκας. Μετά τον τοκετό, γίνεται αποτελεσματικότερη σύσπαση της μήτρας με συνέπεια να ελαττώνεται η πιθανότητα αιμορραγίας. Επίσης, μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης του σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, ενώ η γυναίκα προστατεύεται από τον καρκίνο του μαστού, του ενδομητρίου, των ωοθηκών και από την οστεοπόρωση. Οι μητέρες που θηλάζουν χάνουν πιο εύκολα το βάρος που κέρδισαν στην εγκυμοσύνη από τις υπόλοιπες. Ακόμη, ο θηλασμός έχει συνδεθεί με μειωμένο άγχος από την πλευρά της μητέρας, αυξημένη ευχαρίστηση, μείωση των ενοχών και βελτίωση της διάθεσης της γυναίκας.      

Ο θηλασμός, ως διαδικασία, «προτρέπει» την μητέρα και το παιδί σε αμοιβαία αλληλεπίδραση και επικοινωνία. Μητρικός θηλασμός δεν σημαίνει μόνο ικανοποίηση του αισθήματος της πείνας, αλλά και δυνατότητα για «συνομιλία», παιχνίδι, ανάπτυξη αισθήσεων και έκφραση συναισθημάτων και από τις δυο πλευρές. Συνήθως, τέτοιες τρυφερές συναλλαγές προσφέρουν αμοιβαία ικανοποίηση και ευχαρίστηση και ευνοούν την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Παράλληλα, μέσω αυτής της διαδικασίας μειώνεται το άγχος και η δυσφορία που νιώθει το νεογέννητο κατά την προσαρμογή του στην εξωμήτρια ζωή.

Σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, της UNICEF και της Αμερικάνικης Παιδιατρικής Ακαδημίας, συνιστάται ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός για τους πρώτους 6 μήνες ζωής, ως ο καλύτερος τρόπος σίτισης των βρεφών. Στη συνέχεια, συνιστάται η συνέχιση του θηλασμού, παράλληλα με την εισαγωγή των στερεών τροφών, έως την ηλικία των 2 ετών ή παραπάνω, για όσο διάστημα επιθυμεί η μητέρα και το παιδί.

Σύμφωνα με τις συστάσεις πολλών διεθνών επιστημονικών φορέων, οι μητέρες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να θηλάσουν μέσα στο πρώτο μισάωρο ή στην 1η ώρα μετά τον τοκετό, καθώς εκείνη την περίοδο, το νεογέννητο βρίσκεται σε εγρήγορση και

α) Η ενημέρωση και εκπαίδευση της γυναίκας και του συντρόφου της στον θηλασμό κατά την περίοδο της κύησης.

β) Η πρώιμη έναρξη του θηλασμού εντός των πρώτων 30-60 λεπτών από τον τοκετό.

γ) Η άμεση δερματική επαφή της μητέρας με το νεογέννητο, αμέσως μετά τον τοκετό, για διάστημα 60-90 λεπτών (τουλάχιστον) και η ενθάρρυνση για συνέχιση της άμεσης επαφής, αρκετές φορές το 24ωρο, κατά το επόμενο διάστημα. Όταν το νεογνό βρίσκεται σε άμεση δερματική επαφή με τη μητέρα του, για διάστημα άνω των 60 λεπτών, έχει 8 φορές περισσότερες πιθανότητες να προσκολληθεί σωστά στο μαστό.

δ) Η εφαρμογή της συν-διαμονής της μητέρας και του νεογέννητου στο ίδιο δωμάτιο, που ευνοεί τον αποκλειστικό θηλασμό.

ε) Η παροχή συμβουλευτικής, εκπαίδευσης και καθοδήγησης της μητέρας, αμέσως μετά τον τοκετό.

στ) Η συνεχόμενη υποστήριξη της μητέρας στην κοινότητα, ιδιαίτερα τον 1ο μήνα μετά τον τοκετό, από υποστηρικτικές δομές και τηλεφωνικές γραμμές, που παρέχουν συμβουλευτική και συνεχόμενη παρακολούθηση στη θηλάζουσα.

Πανελλήνιες τηλεφωνικές γραμμές που ενημερώνουν και παρέχουν συμβουλευτική σε θέματα μητρικού θηλασμού: Αλκυόνη 10525 και Πανελλήνια Τηλεφωνική Γραμμή για την Έγκυο και Νέα Μητέρα- Φαιναρέτη 2109319054.